Zakupy na black friday a nasze prawa — czym jest umowa zawarta odległość i jakim jest termin na jej odstąpienie?
Black Friday już w najbliższy piątek — jest to czas, kiedy sprzedawcy kuszą nas przeróżnymi ofertami, czy to w centrach handlowych, czy swoich sklepach internetowych. Statystycznie jest to dzień, kiedy to wydajemy najwięcej pieniędzy, chcąc zakupić wymarzone dobra, takie jak buty, telefony czy sprzęt AGD. Black Friday, będący symbolem masowych zakupów online, przyciąga miliony konsumentów poszukujących okazji i promocji. W tym gorączkowym okresie łatwo o pochopne decyzje zakupowe. Znajomość praw do odstąpienia od umowy daje konsumentom dodatkowe poczucie bezpieczeństwa oraz możliwość przemyślenia dokonanych zakupów, bez ryzyka utraty środków finansowych.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta, umowa zawarta na odległość to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, gdzie do chwili zawarcia umowy nie dochodzi do fizycznej obecności stron. Jest to typ umowy, który obejmuje wszelkie transakcje dokonywane przez internet, telefonicznie czy za pośrednictwem innych środków komunikacji. Przykładami takiej umowy będzie sytuacja, kiedy to dokonujemy zakupów online czy podpisujemy umowę na usługi telefoniczne. „Omawiana definicja, jakkolwiek nie wskazano tego wyraźnie w treści art. 2 pkt 1, obejmuje jedynie umowę, w której jedną stroną jest konsument (zob. komentarz do art. 1, tezy 7 i n.), a drugą – przedsiębiorca (zob. komentarz do art. 1, tezy 24 i n.). Wniosek taki można m.in. wyprowadzić z art. 22(1) k.c., który odwołuje się do czynności prawnej między konsumentem a przedsiębiorcą. Definicja ta nie dotyczy umów, w których każda ze stron wykazuje cechy konsumenta (z zastrzeżeniem art. 38a).” T. Czech [w:] Prawa konsumenta. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2020, art. 2.
Art. 27 ustawy o prawach konsumenta daje konsumentowi, który zawarł umowę na odległość, możliwość odstąpienia od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów (z wyjątkiem kosztów określonych w art. 33, 34 ust. 2, i 35 ustawy), w terminie 14 dni. Jak podkreślają komentatorzy, „Nie ma znaczenia powód, z jakiego konsument podjął decyzję o wykonaniu uprawnienia do odstąpienia od umowy zawartej z przedsiębiorcą (sformułowanie: „bez podawania przyczyny”; zob. także tezy 51–52). Nie musi on być istotny. Konsument może zrezygnować z umowy, choćby przedsiębiorca dotychczas należycie wykonywał swoje zobowiązania. Odstąpienie od umowy na podstawie art. 27 nie stanowi sankcji w stosunku do przedsiębiorcy.” T. Czech [w:] Prawa konsumenta. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2020, art. 27.
Podczas zakupów w Black Friday warto zachować szczególną ostrożność i upewnić się, że rozumie się warunki umowy, zwłaszcza te dotyczące możliwości odstąpienia od umowy i związanych z tym kosztów.
Stan prawny: listopad 2023 r.
Fot. unsplash.com