Lampki Choinkowe a Ochrona Dóbr Osobistych.

Okres świąteczny przeładowany jest rodzinnymi spotkaniami, które przez swoją charakterystykę mogą być wielce stresujące. Przyjazd ulubionej teściowej, próba wykonania wszystkich 12 potraw czy wybór odpowiedniego prezentu dla swojej ukochanej/ukochanego, są tylko przykładami problematycznych sytuacji w tym szczególnym czasie. Zdarza się, iż te napięcia prowadzą do nietypowych konfliktów jak ten rozpatrywany przez Sąd Apelacyjny w Krakowie dotyczący lampek choinkowych i ich korelacji z dobrami osobistymi. W wyroku z dnia 29 stycznia 2015 r. (sygn. akt I ACa 1551/14) rozważano, czy świąteczne dekoracje mogą naruszać dobra osobiste sąsiadów.

Sprawa dotyczyła konfliktu pomiędzy sąsiadami – A. C. (powódką) oraz J. M. i A. M. (pozwanymi), których nieruchomości graniczyły ze sobą. Powódka wniosła o ochronę dóbr osobistych, argumentując, że świąteczne oświetlenie ustawione przez pozwanych uniemożliwia jej wypoczynek nocny. Lampki choinkowe, skierowane w kierunku jej okna, miały zakłócać ciszę nocną i naruszać jej prawo do spokoju.

Pozwani odpierali zarzuty, wskazując na umiarkowany charakter oświetlenia, które było wyłączane o godzinie 22.00, a odległość od okna powódki wynosiła około 9 metrów, a dodatkowo granicę posesji oddzielały krzewy.
Sąd Okręgowy w Kielcach oddalił powództwo A. C., nie znajdując podstaw do stwierdzenia, że działania pozwanych były bezprawne i naruszały dobra osobiste powódki. W uzasadnieniu odwołano się do konieczności obiektywnej oceny naruszenia dóbr osobistych, wskazując, że dekorowanie posesji światłami choinkowymi nie jest działaniem bezprawnym, a powódka nie wykazała, że natężenie światła było wystarczająco silne, aby naruszać jej prawo do ciszy nocnej.

Sąd Apelacyjny w Krakowie podzielił ocenę Sądu I instancji, uznając apelację powódki za bezzasadną. Zwrócono uwagę na kwestię kultywowania tradycji świątecznej przez pozwanych, która nie naruszała praw powódki.
W przedmiotowym orzeczeniu Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę na kilka podstawowych kwestii dotyczących sporów związanych z ochroną dóbr osobistych. W pierwszej kolejności podkreślił, iż ocena naruszenia dobra osobistego musi mieć charakter obiektywny. „Odwołując się do katalogu dóbr osobistych wskazał, że zdecydowanie przeważającą w doktrynie i jednolicie przyjętą w orzecznictwie jest koncepcja obiektywnego rozumienia dobra osobistego, a są to wartości o charakterze niemajątkowym, wiążące się z osobowością człowieka, uznane powszechnie w społeczeństwie. Dla istnienia dobra osobistego i uznania, że doszło do jego naruszenia, znaczenie mają oceny społeczne, analiza z punktu widzenia rozsądnego człowieka; nie ma natomiast znaczenia subiektywne przekonanie zainteresowanego. Przyjęcie subiektywnych kryteriów naruszenia prowadziłoby do wniosku, że samo wniesienie powództwa jest dowodem jego zasadności.” Wyrok SA w Krakowie z 29.01.2015 r., I ACa 1551/14, LEX nr 1661187.

Następnie jak zauważył Sąd, należy pochylić się na rozważaniami dotyczącymi granic korzystania z własności. Należy z pełnym przekonaniem zgodzić się ze składem orzekającym, iż dekorowanie posesji światełkami choinkowymi w obrębie swojej nieruchomości, zgodnie z tradycją, nie jest działaniem bezprawnym. „Przepis art. 144 k.c. zakreśla granice oddziaływania na sąsiednie nieruchomości, nie sposób jednak doszukać się w działaniach pozwanych zakłócania korzystania z nieruchomości sąsiedniej ponad przeciętną miarę.” Wyrok SA w Krakowie z 29.01.2015 r., I ACa 1551/14, LEX nr 1661187.
Jak widać na przykładzie orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Krakowie, czas świąt jest tzw. czasem cudów — nawet lampki choinkowe potrafią rozbłysnąć na tyle jasno, iż nie pozwalają w spokoju wypoczywać najbliższym sąsiadom. Na ten świąteczny okres, ja Państwu takich cudów nie życzę — jednakże tych zwyczajnych chwil radości oraz odpoczynku i czasu wolnego od stresu, już jak najbardziej. Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!

Stan prawny: grudzień 2023 r.
Fot. unsplash.com